Dergi İndeksi Nedir ?
Dergi endeksi, belirli kriterler doğrultusunda kapsamlarına aldıkları dergileri belirli aralık ve yöntemlerle okuyuculara duyuran veri tabanlarıdır ve hem bilimsel makalelerin sınıflandırılması hem de bilimsel makalelere tek bir merkezden ulaşma imkanı sağlaması açısından için önem arz etmektedir. Dergilerin herhangi bir endekste taranabilmesi için sağlaması gereken derginin bilimsel performansına ilişkin bazı kriterler bulunmaktadır. Örneğin, herhangi bir bilimsel dergide yayınlanan makalelerin başka yayınlarda kaynak olarak gösterilmesi yani atıf alması önem arz etmektedir. Çünkü diğer dergiler az atıf alan veya hiç atıf alamayan dergilerin tarandığı endekste kalabilmesi çok zordur. Bir başka deyişle dergilerin herhangi bir endekste taranabilmesi ve bunun sürekli olması için kaliteli ve bilimsel performansının yüksek olmasına bağlıdır. Ayrıca dergilerin herhangi bir endekse taranabilmesinin yanı sıra endekse sürekli kalabilmesi için de sağlaması gereken kriterler bulunmakta ve dergiler bu kriterleri sağlayamaması durumunda endeksten çıkarılabilmektedir. Sonuç olarak dergilerin bulunduğu endeks derginin kalitesi üzerinde etkili olduğu için önemli endeksler tarafından taranmayan dergiler kaliteli makale yayınlama konusunda da sorun yaşamaktadır. Dergilerin tarandığı endeks ile kaliteli makale yayınlama arasındaki ilişki özellikle Türkiye’de çok net gözlemlenmektedir. Çünkü akademik yükseltmelerde özellikle uluslararası endeksler kapsamında olan dergilerde yayın yapma şartı aranmaktadır.
Çok fazla dergi endeksi olması hangi endeksin neden daha iyi veya ön planda olması gerektiği konusunda kafa karışıklığına yol açmakta ve hangi endekslerde taranan dergilerin kaliteli dergi olduğu sorusunu gündeme getirmektedir. Bu kapsamda küresel ölçekte ön plana çıkan bazı endeksler bulunmaktadır: Web of Science (WoS), Scopus, Directory of Open Access Journals (DOAJ), Pubmed, ULAKBİM (Tr Dizin).
Web of Science (WoS)
İnternetin gelişmesiyle birlikte 1997 yılında faaliyet göstermeye başlayan ve 2017 yılı itibariyle de 100’den fazla ülkede 32’den fazla dilde kaliteli dergileri tarayan Web of Science (WoS), en çok bilinen endekslerden birisidir ve kendi içinde; Science Citation Index (SCI), Science Citation Index Expanded (SCIE), Social Science Citation Index (SSCI), Arts & Humanities Citation Endeks (AHCI), Emerging Sources Citation Endeks (ESCI) şeklinde farklı bilim dalları için alt endekslere ayrılmıştır.
ESCI endeksi, 2015 yılından sonra SCI ile SCIE endekslerinin alt kategorisi olarak aktif olmuştur. Yani SCI endeksinde taranmaya aday dergiler önce ESCI kapsamına alınmış ve verimli çalışıp hedeflenen atıf sayısına ulaştıktan sonra da SCI endeksinde taranmaya başlamıştır.
SCI ve SSCI endekslerinde taranan dergiler yıl içinde aldıkları atıf sayısına göre etki faktörü açıklarken sanat ve beşeri bilimler alanında dergileri endeksleyen AHCI endeksinde sanat ve beşeri bilimler alanında atıf almak diğer bilim alanlarına göre oldukça zor olması nedeniyle etki faktörü açıklanmamaktadır.
Web of Science (WoS) için bilinmesi gereken önemli hususlardan biri de 13 Ocak 2021 tarihinden itibaren SCI ve SCIE endekslerinin SCI endeksi olarak birleştirilmesidir.
Scopus
Web of Science’den sonra en çok bilinen endeks olan Scopus, dergilere ilişkin istatistiksel veriler içeren bir endekstir.
Directory Open Access Journals (DOAJ)
Hakemli ve açık erişim olan dergileri bir araya getirmek için faaliyet göstermeye başlayan Directory Open Access Journals (DOAJ), açık erişim makalelere erişim sağlayan hem de verilerin serbestçe (atıf göstererek) kullanılmasını sağlayan dergi endeksidir. Directory Open Access Journals (DOAJ), 2003 yılında İsveç’te bulunan Lund Üniversitesi’nde 300 açık erişim dergi ile faaliyet göstermeye başlamış olup günümüzde teknoloji, tıp, sosyal ve beşeri bilimleri kapsayan 12000 dergiyi endekslemektedir.
PubMed
PubMed, genelde sağlık bilimleri alanında faaliyet gösteren bir endeks olup PubMed Central ve Endeks Medicus’un online versiyonu olan PubMed Medline olmak üzere iki alt endeksi bulunmaktadır. 2000’li yılların başında açık erişim dergi sayısını artımak amacıyla faaliyete başlayan PubMed Central endeksinde taranan dergilerde makalenin tam metin yayınlanması gerekmektedir. Bu şekilde derginin daha fazla atıf imkanı olup etki faktörü artacaktır. Herhangi bir derginin PubMed Central endeksine girmesi için dilinin %70 oranında İngilizce olması gerekmektedir.
ULAKBİM (Tr Dizin)
ULAKBİM, uluslararası endekslerde taranmayan dergileri kapsamakta olup bu endekste yalnızca Türk dergiler bulunmaktadır. Bunun yanı sıra özellikle tıp alanında PubMed ve SCI endekslerinde taranan dergilerin bazıları ULAKBİM tarafından da taranmaktadır.
ULUSLARARASI ALAN İNDEKSİ NEDİR?
Ulusal ve uluslararası endeks, belirli kriterler doğrultusunda kapsamlarına aldıkları dergileri belirli aralık ve yöntemlerle okuyuculara duyuran veri tabanları olup Türkiye’de akademik yükseltmeler için önem arz etmektedir. Özellikle ÜAK tarafından belirlenen Doçentlik Başvuru Kriterleri kapsamında; SCI, SCI-E, SSCI ve AHCI ile bunlar dışındaki alan endeksleri olmak üzere iki farklı uluslararası hakemli dergi tanımı yapılmaktadır. Fakat “Mühendislik”, “Sağlık Bilimleri” ve “Ziraat, Orman ve Su Ürünleri” temel alanlarında hangi endekslerin uluslararası alan endeksi olduğuna dair herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Bu kapsamda bazı üniversite senatoları tarafından uluslararası alan endekslerinin hangileri olduğuna ilişkin karar alınmıştır. Fakat doçentlik başvurusu değerlendirme sürecinde doçent adayı ile jüri üyesinin farklı üniversitelerin akademik kadrosunda olması uluslararası alan endeksleri konusunda karışıklık yaşanmasına neden olmaktadır.
Uluslararası alan endekslerinin hangileri olduğuna ilişkin tanımlama yapılan temel alanlar “Eğitim Bilimleri”, “Mimarlık, Planlama ve Tasarım”, “Sosyal Beşeri ve İdari Bilimler” ile “Spor Bilimleri” temel alanları olup endeksler şu şekildedir:
Eğitim Bilimleri Temel Alanı: Isı Database’e giren eğitimle ilgili endeksler, Australian Education Index, British Education Index, Journals Indexed in ERIC, Education Full Text (H. W. Wilson) Database Covarage List
Mimarlık, Planlama ve Tasarım Temel Alanı: The Avery Index to Architectural Periodicals, DAAI (Design and Applied Arts Index), Art Index (Art Research Database, EBSCO), ICONDA (The International Construction Database), Ergonomics Abstracts (Ergo-Abs)
Sosyal Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanı: ISI Database’e giren ilgili endeksler veya SCOPUS
Spor Bilimleri Temel Alanı: Isı Database’e giren eğitim/spor bilim alanıyla ilgili endeksler, Australian Education Index, British Education Index, Journals Indexed in ERIC, Education Full Text (H. W. Wilson) Database Covarage List
DOÇENTLİK BAŞVURULARI NE ZAMAN BAŞLIYOR/KAÇ GÜN SÜRÜYOR?
12 Haziran 2020 tarihli resmi gazetede yayınlanan “3115 Sayılı Doçentlik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” kapsamında 2021 yılından itibaren doçentlik başvurularının yılda üç kez olmak üzere Ocak, Mart ve Eylül aylarının yirminci günü başlayıp, en geç ilgili atın son çalışma günü mesai bitimine kadar yapılmasına karar verilmiştir. Fakat 10 Ağustos 2021 tarihli resmi gazete yayımlanan “31564 Sayılı Sayılı Doçentlik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile doçentlik başvurularının 2021 öncesinde olduğu gibi Mart ve Ekim aylarında yılda iki kez yapılmasına karar verilmiştir.
Bu kapsamda yönetmelik gereğince 2022 Mart Dönemi Doçentlik Başvuruları, 20 Mart 2020 günü başlayıp 31 Mart 2022 günü saat 17:30’a kadar devam etmesi beklenmektedir. Konu ile ilgili nihai karar ÜAK’a aittir.
DOÇENTLİK BAŞVURULARI BAŞLAMADAN DBS’YE GİRİŞ YAPABİLİR MİYİM/BELGE YÜKLEYEBİLİR MİYİM?
DBS (Doçentlik Bilgi Sistemi)’ne giriş işlemleri e-Devlet üzerinden T.C. Kimlik Numarası ve e-Devlet şifresi ile yapılmakta olup doçentlik başvuruları başlamadan önce “Kişisel Bilgiler”, “ÜAK Temel Alan”, “Öğrenim Bilgisi”, “Yabancı Dil Bilgisi”, “Deneyimler”, “Dersler”, “Proje Görevleri”, “Yönetien Tezler”, “Yayınlar”, “Tasarım, Ödül, Patent” ve “Sanatsal Faaliyetler” gibi bilgiler ile bunlara ilişkin belgeler DBS’ye girilebilmektedir. Hatta “Doçentlik Başvuru” butonuna tıklanarak eksik girilen bilgi veya belgelerin kontrolü yapılabilmektedir.
MEZUNİYET BİLGİLERİM SİSTEMDE GÖRÜNMÜYOR NE YAPMALIYIM?
DBS’ye giriş yapılarak YÖK Öğrenim Bilgisi getir butonu tıklandıktan sonra açılan pencerede YÖKSİS Mezun veya YÖKSİS Öğrenci sistemine kayıtlı olan tüm öğrenim bilgilerinin gösterilmesi gerekmektedir. Listede bulunmayan Yurtiçi mezuniyet bilgileri için mezun olunan üniversite ile iletişime geçilmesi ve mezuniyet bilgilerinin YÖKSİS’e işletilmesi gerekmektedir. YÖKSİS’te bulunan fakat yanlış olan öğrenim bilgileri için (mezuniyet tarihi gibi) yine mezun olunan üniversite ile iletişime geçilerek söz konusu yanlışın giderilmesi gerekmektedir.
YÜKSEK LİSANS/DOKTORA/UZMANLIK TEZİM YÖKTEZ’DE GÖRÜNMÜYOR NE YAPMALIYIM?
Yüksek Lisans/Doktora/Uzmanlık tezinin YÖKTEZ’de görünmemesi veya görünmesine rağmen DBS’de görüntülenememesi durumunda; https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinde bulunan Ulusal Tez Merkezi Web sayfasına üye olduktan üye girişi yapılmalı ve “Tez Veri Giriş Formu” doldurularak çıktısı imzalanmalıdır. Son olarak imzalanan bu formun taranarak teziniz ile birlikte tezbilgi@gmail.com adresine gönderilmesi gerekmektedir. Burada dikkat edilen en önemli husus hem tezin hem de tez veri giriş formunun PDF dosyası olmasıdır.
DANIŞMANLIĞINI YAPMIŞ OLDUĞUM YÜKSEK LİSANS/DOKTORA/UZMANLIK TEZİ YÖKTEZ’DE GÖRÜNMÜYOR NE YAPMALIYIM?
Danışmanlığını yaptığınız Yüksek Lisans/Doktora/Uzmanlık tezinin YÖKTEZ’de görünmemesi veya görünmesine rağmen DBS’de görüntülenememesi durumunda; danışan öğrencinizin; https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinde bulunan Ulusal Tez Merkezi Web sayfasına üye olup üye girişi yaptıktan sonra “Tez Veri Giriş Formu” doldurularak çıktısını imzalaması ve imzaladığı bu formu taradıktan sonra tez ile birlikte tezbilgi@gmail.com adresine göndermesi gerekmektedir. Burada dikkat edilen en önemli husus hem tezin hem de tez veri giriş formunun PDF dosyası olmasıdır.
DOÇENT ADAYLARININ 900 TL BAŞVURU ÜCRETİ YATIRMASI GEREKİYOR
ÜAK tarafından yayınlanan “2021 Eylül Dönemi Doçentlik Kılavuzu”nun “2.2. Doçentlik Başvuru İşlemleri” başlığında doçentlik başvuru ücreti 900 tl olarak belirlenmiştir. Bir başka ifadeyle 2021 yılı Eylül Dönemi’nde doçentlik başvurusu yapmış olan adaylar başvurularının tamamlanması için 900 TL başvuru ücreti ödemiştir.
2020 Mart Dönemi’nde başvuru yapacak olan adayların ücret ödeyip ödemeyeceği, ücret ödemesi durumunda ne kadar ödeyeceği “2022 Mart Dönemi Doçentlik Kılavuzu”nun yayınlanması ile kesinleşecektir.
Hızlı Menü
Bizimle çalışmak ister misiniz ?
Doçentlik Başvuru Dosyası Hazırlama konusunda yetkinliğiniz ve tecrübeniz varsa bizimle iletişime geçerek, akademik kadromuzda yer alarak çalışmaya başlayabilirsiniz.
Son Blog Yazıları
Doçentlik Başvuru Tarihleri 2024 Mart ve Ekim
Doçentlik Jürileri Açıklanacak Mı? Tüm Detaylar
Yeni Doçentlik Kriterleri | 2024 Mart Dönemi
Doçentlik Dosyası Hazırlama | 2024 Mart Dönemi
